เลือกตกยางออกเคล็ดขัดยอก...อย่าตกใจ (Men's Health)

อยู่ ดี ๆ อาการประหลาดบางอย่างก็โผล่มาเล่นงาน จนคุณคิดว่าตัวเองคงร่อแร่แน่แล้ว แต่อีกไม่กี่อึดใจมันก็หายไปเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น แล้วแบบนี้คุณจะรู้ได้อย่างว่าเมื่อไรถึงควรจะพึ่งหมออย่างจริงจัง

บางครั้งคุณอาจเคยได้รับสัญญาณเตือนให้ไปตรวจสุขภาพขึ้นมากะทันหัน เช่น กล้ามเนื้อกระตุกแปลก ๆ หรือมีอาการเจ็บแปลบที่หน้าอก ถ้าเจอแบบนี้คุณจะรีบไปหาหมอทันที หรือแกล้งทำเป็นทองไม่รู้ร้อนไปก่อนล่ะ

ดัก ลีวูด จากเมืองแคนซัสเจอสัญญาณเตือนตัวแดงแจ๋ในห้องน้ำ ซึ่งทำให้เขาอกสั่นขวัญแขวนไปเลย "ผมกลัวมาก นึกไปถึงมะเร็งลำไส้ทันที คิดว่าตัวเองไม่รอดแน่" ตัวแทนขายประกันวัย 41 ปี เล่าให้ฟัง โล่งอกไปทีที่เลือดไม่ออกมาให้เห็นอีกในวันต่อ ๆ มา แต่เขาก็นัดพบหมอทันที ผลการส่องกล้องไม่พบมะเร็งหรืออะไรที่น่าเป็นห่วงทั้งนั้น นอกจากแผลปริเล็ก ๆ ในทวารหนัก แต่ถึงอย่างนั้นลีวูดก็ยังไม่วายเสียวอยู่ดี

คน ส่วนใหญ่มักจะกังวลทั้งนั้นเวลารู้สึกเจ็บแปลบ ปวดเกร็ง กระตุก หรือมีอาการแปลก ๆ อย่างอื่นเกิดขึ้นเป็นครั้งคราว เพราะไม่รู้ว่านี่เป็นสัญญาณอันตรายหรือแค่อาการเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ไม่น่าเป็นห่วง

คำแนะนำจากบรรดาแพทย์ชั้นนำ ที่เรารวบรวมมาให้นี้จะช่วยให้คุณแยกแยะได้ว่า อาการไหนแย่จริงหรือแค่หยอก ๆ

เจ็บแปลบที่หน้าอก

ผู้ต้องสงสัยตัวร้าย หัวใจวาย

อาชญากรตัวจริง การหดเกร็งหรือจุกเสียดของกล้ามเนื้อ

"อาการนี้เป็นฝันร้ายของผู้ชายทุกคนล่ะครับ" นพ.รีด แบล็คเวลเดอร์ ศาสตราจารย์ด้านเวชศาสตร์ครอบครัวประจำมหาวิทยาลัยอีสต์เทนเนสซีสเตท กล่าว "แต่ถ้าอาการเจ็บหายไปทันทีอย่างรวดเร็ว ก็ไม่น่าจะมีปัญหาอะไรครับ"

อาการปวดเกร็งแบบฉับพลันอาจเกิดจากการหดเกร็ง หรือจุกเสียดของกล้ามเนื้อ หรืออาจเป็นอาการที่เรียกว่า Precordial Catch Syndrome ซึ่งคุณจะรู้สึกเจ็บแปลบอย่างรุนแรงที่หน้าอกด้านซ้าย และทำให้เจ้าตัวตื่นตระหนกนึกว่าหัวใจวาย ภาวะนี้อาจเป็นอยู่แค่ไม่กี่วินาทีหรือหลายนาที แต่ไม่เป็นอันตรายอะไรและยังไม่พบสาเหตุที่ชัดเจน มักพบได้ในเด็กและวัยรุ่น ส่วนในวัยหนุ่มก็อาจพบบ้างเป็นบางครั้ง

แต่ถ้าอาการเจ็บหน้าอกรุนแรงมาพร้อมการหายใจติดขัด คลื่นไส้ เวียนหัว และ/หรือเหงื่อออก นั่นล่ะหัวใจวายของจริง "กฎทั่วไปก็คือ เมื่อมีอาการเจ็บที่ไม่ยอมหายคุณอาจต้องใส่ใจเป็นพิเศษ" หมอแบล็คเวลเดอร์กล่าว ในกรณีฉุกเฉินให้โทรเรียกรถพยาบาลทันที ระหว่างรอให้เคี้ยวแอสไพรินขนาด 81 มิลลิกรัม 2 เม็ด เพื่อทำให้เลือดเจือจางและไหลเวียนสู่หัวใจได้ดีขึ้น

เปลือกตากระตุก

ผู้ต้องสงสัยตัวร้าย โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือลูเกห์ริก (Lou Gehrig’s Disease)

อาชญากรตัวจริง การหดเกร็งของกล้ามเนื้อเปลือกตา

"ผมเจอประจำเลยล่ะครับ" นพ.ชาร์ลส คัตเลอร์ แพทย์ด้านเวชศาสตร์ภายในที่เมืองนอร์ริสทาวน์ เพนซิลเวเนีย และประธานคณะกรรมการวิทยาลัยแพทย์แห่งอเมริกา กล่าว ผู้ป่วยชอบคิดว่า อาการเปลือกตากระตุกเป็นสัญญาณเริ่มแรกของโรคร้ายแรง เช่น โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (ALS) ซึ่งเป็นภาวะที่เซลล์ประสาทในสมองและไขสันหลังเสื่อม "อาการนี้ควบคุมไม่ได้และค่อนข้างน่ารำคาญ แต่โดยทั่วไปก็ไม่มีอันตรายครับ" หมอคัตเลอร์กล่าว

ศัพท์ทางการแพทย์ของภาวะนี้คือ โรคตากระตุก (Blepharospesm) ซึ่งเกิดจากปัญหาการหดตัวของกล้ามเนื้อเปลือกตาที่มักเป็นขึ้นมาเอง เกิดขึ้นทีละสองสามวินาที แต่กินเวลานานเป็นนาที คุณอาจมีอาการนี้เป็นพัก ๆ อยู่นานหลายสัปดาห์ แพทย์เองก็ยังไม่ทราบสาเหตุ แต่อาจเกิดจากความเครียด ความเหนื่อยล้าและคาเฟอีนก็เป็นได้

เข่าพับ

ผู้ต้องสงสัยตัวร้าย ข้อต่อเสียหายรุนแรง

อาชญากรตัวจริง กล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าอ่อนแรง

อยู่ ๆ เข่าคุณอาจพับไปอย่างปัจจุบันทันด่วน จนคุณนึกว่าโดนใครลอบยิงเข้าให้แล้ว แต่เสียงเข่าลั่นขณะพับงอนั้น เป็นปฏิกิริยาสะท้อนกลับของกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า เพื่อปกป้องร่างกาย "เหมือนเวลาคุณเหยียบตะปูนั่นแหละครับ" นพ.เซอร์วิน โฮ ผู้อำนวยการโครงการศึกษาเวชศาสตร์การกีฬา ที่ศูนย์การแพทยประจำมหาวิทยาลัยชิคาโก บอกไว้ "กล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าของคุณพยายามปกป้องเข่าที่กำลังเจ็บ ด้วยการถ่ายน้ำหนักออกจากเข่า"

อาการ ป้อแป้เช่นนี้อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกว่า กระดูกอ่อนที่ดูดซับแรงกระแทกใต้สะบ้าเข่าเสื่อมสภาพ ซึ่งหมอโฮบอกว่า อาจนำไปสู่อาการ Patellofemoral Pain Syndrome ซึ่งทำให้ปวดเข่าและสะบ้าเข่าเรื้อรังได้ วิธีแก้ไข คือบริหารต้นขาด้านหน้าให้แข็งแรง เพื่อไล่แรงกดออกจากเข่าด้วยการทำหน้าที่ดูดซับแรงกระแทกแทน

สำหรับวิธีเสริมสร้างต้นขาด้านหน้า นักกายภาพบำบัด เจสัน แอมรัช ผู้อำนวยการศูนย์เวชศาสตร์ การกีฬาโบลเดอร์ในโคโลราโด แนะนำให้เริ่มจากทำท่า Short-arc Extension โดยนอนหงายบนเสื่อ สอดผ้าขนหนูม้วนเป็นแห่งกลมไว้ใต้ต้นขาของเข่าข้างที่เจ็บ เหยียดขาข้างนั้นค้างไว้ 5 วินาที แล้วลดขาลง ทำให้ครบ 10 ครั้งวันละสองหน เพื่อลดอาการ Patellofemoral Pain Syndrome ให้ฝึกกล้ามเนื้อสะโพกส่วนที่เรียกว่า Gluteus Medius ซึ่งช่วยในการเคลื่อนไหวต้นขาด้วยทำ Clamshell โดยนอนตะแคงหันหลังพิงกำแพง งอเข่า 45 องศา หนีบส้นเท้าให้ชิดติดกัน ยกเฉพาะเข่าด้านบนขึ้นชี้เพดาน ทำท่าเหมือนเข่าของคุณเป็นฝาหอยที่เปิดปิดได้ ทำให้ครบ 15-20 ครั้งแล้วสลับข้าง ฝึก 2-3 เช็ต วันเว้นวัน

ปวดศีรษะรุนแรง

ผู้ต้องสงสัยตัวร้าย เนื้องอกในสมอง

อาชญากรตัวจริง ความเครียดหรือโรคปวดศีรษะคลัสเตอร์

"ทุกคนมักคิดว่าตัวเองมีเนื้องอกในสมอง เวลาปวดศีรษะรุนแรงอย่างฉับพลัน" หมอ แบล็คเวลเดอร์กล่าว "อาการมันไม่ได้เหมือนกับที่เราเห็นในทีวีหรอกนะครับ" ส่วนใหญ่อาการแบบนี้จะเป็นแค่การปวดศีรษะรุนแรง ไมเกรน ปวดศีรษะจากความเครียด หรือปวดศีรษะคลัสเตอร์

ไม เกรนจะทำให้เกิดการปวดแบบตุ้บ ๆ อย่างรุนแรงที่ศีรษะด้านเดียว และมักมีอาการคลื่นไส้และไวต่อแสงสว่างร่วมด้วย ข้อสังเกตอีกประการคือ คนเป็นไมเกรนมักมีอาการที่ว่านี้ก่อนอายุ 20 ดังนั้นถ้าคุณอายุเกิน 40 และไม่เคยเป็นไมเกรนมาก่อน คุณอาจปวดศีรษะจากความเครียดซึ่งจะรู้สึกปวด ตึง ๆ บริเวณหน้าผาก หรือปวดศีรษะคลัสเตอร์ ซึ่งจะปวดแบบรุนแรงที่ด้านใดด้านหนึ่งของใบหน้าบริเวณรอบเบ้าตา

อาการเนื้องอกในสมองมักแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับขนาดของเนื้องอก ตำแหน่ง และอัตราการเติบโต

แต่ การปวดศีรษะตอนเช้าเป็นอาการที่ทำให้แพทย์พาลปวดหัวไปด้วย ถ้าคุณมักตื่นนอนพร้อมอาการปวดศีรษะบ่อย ๆ ให้ลองไปพบแพทย์เพื่อตรวจดูว่ามีเนื้องอกหรือเปล่า คนที่ปวดศีรษะแล้วอาการแย่ลงขณะจาม ไอ หรือออกแรงมาก ๆ ควรรีบไปพบแพทย์ด้วยเช่นกันเพราะสิ่งเหล่านี้ จะเพิ่มความดันในศีรษะ

ปวดรักแร้

ผู้ต้องสงสัยตัวร้าย มะเร็งต่อมน้ำเหลือง

อาชญากรตัวจริง กล้ามเนื้อหดเกร็ง

อาการปวดรักแร้ที่เป็น ๆ หาย ๆ อาจเกิดจากการหดเกร็งของกล้ามเนื้อหรือเยื่อหุ้มปอดอักเสบ ซึ่งมักเกิดจากการติดเชื้อ และจะรู้สึกปวดรุนแรงเวลาหายใจเข้าลึก ๆ การนวดและยืดกล้ามเนื้อช้า ๆ ช่วยคลายการหดเกร็งได้ หรือจะใช้ยาแก้อักเสบ ชนิดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ช่วยระงับอาการปวดร่วมด้วยก็ได้

ถ้า คุณมีอาการปวดตื้อ ๆ และคลำพบก้อนเล็ก ๆ บริเวณนั้น แสดงว่าต่อมน้ำเหลืองอาจบวมเนื่องจากการติดเชื้อ หรืออาจเป็นสัญญาณของมะเร็งต่อน้ำเหลืองก็ได้ แต่โอกาสมีน้อยมาก นพ.เดวิด เอลลิงตัน ผู้อำนวยการคลินิก Rockbridge Area Free ในเลกชิงตัน เวอร์จิเนีย บอกไว้ ถ้ามีอาการปวดเรื้อรังและพบปุ่มปมหรือก้อนเนื้อร่วมด้วย ควรไปให้แพทย์ตรวจอย่างละเอียด

มีเลือดออกขณะถ่าย

ผู้ต้องสงสัยตัวร้าย มะเร็งลำไส้ใหญ่

อาชญากรตัวจริง ริดสีดวงทวารหรือแผลปริที่ทวารหนัก

ถ้าคุณพบเลือดสด ๆ สีแดงแจ๊ดในโถชักโครกหรือบนกระดาษทิชชู คุณอาจมีแผลปริที่ทวารหนักหรือเป็นริดสีดวงทวาร โดยเฉพาะถ้าคุณรู้สึกว่าบริเวณดังกล่าเจ็บและผิวหนัง อ่อนตัว แผลปริที่ทวารหนักอาจฟังดูน่ากลัว แต่เป็นแค่รอยบาดที่เยื่อบุผนังทวารหนัก ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้เมื่อมีอุจจาระแข็ง ๆ หรือก้อนใหญ่เคลื่อนผ่านบริเวณนั้น อาการนี้มักหายไปเอง (แต่ถ้าเป็นรอยปริลึกและเรื้อรังอาจต้องมีการผ่าตัดซ่อมแซมบ้าง)

กรณีที่พบเลือดสีคล้ำปนมากับอุจจาระ อาจบ่งบอกถึงแผลที่อยู่ในระบบทางเดินอาหาร นพ.เอลลิงตันกล่าว ถ้ามีอาการเลือดออกโดยไม่เจ็บในระหว่างถ่าย คุณอาจมีติ่งเนื้อในลำไส้หรือริดสีดวงภายใน ส่วนอุจจาระสีดำ (เลือดที่ผ่านการย่อยจะเป็นสีดำ) แสดงว่ามีเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนบน ซึ่งอาจเกิดจากแผลในกระเพาะอาหาร แต่ควรนัดตรวจส่องกล้องกับแพทย์ เพื่อแน่ใจว่าไม่ใช่มะเร็งลำไส้ใหญ่

เทคนิคเข้าพบคุณหมอ

การอธิบายอาการให้หมอฟังอาจไม่ใช่เรื่องง่าย แต่คุณต้องพยายามเก็บรายละเอียดไปให้ได้ ด้วยเทคนิคจากผู้เชี่ยวชาญตามด้านล่างนี้

1.แจ้งอาการ ทุกอย่างที่ผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็นนอนไม่หลับ ปวดศีรษะเล็กน้อย "คุณอาจคิดว่าไม่สำคัญ แต่ที่จริงอาจจะสำคัญก็ได้" ดร.วาเลอรี ฮอร์ต ผู้เขียนหนังสือ Patient-Provider Communications กล่าว

2.ตอบคำถามทั้งหมดของหมดให้ครบ อย่าเพิ่งหยุดชะงักเพราะข้อมูลบางอย่างที่คุณอ่านเจอบนเน็ต และเตรียมตอบคำถามที่ฟังดูไม่เกี่ยวข้องกับอาการของคุณไว้ด้วย

3."ถามตัวเองให้ชัดว่าต้องการอะไร" หมอ ฮาร์ต กล่าว ตัวอย่างเช่น คุณอยากให้อาการปวดหลังตอนนอนหายไป วิธีนี้จะทำให้หมอทราบข้อมูลที่ ชัดเจนและช่วยแก้ปัญหาได้ตรงจุดมากที่สุด

4.อธิบายให้ชัดว่าอาการที่คุณเป็นส่งผลต่อการใช้ชีวิตคุณอย่างไรบ้าง หมอจะได้ทราบผลกระทบทั้งหมดของอาการ นพ.จายา เรา นักวิจัยด้านการสื่อสารเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ ประจำมหาวิทยาลัยนอร์ธแค่โรไลนา กล่าว

ข้อมูลจากกระปุกดอดคอม